-
1 скатертью дорога
≈≈ алдыңнан артың матур; ≈≈ дүрт ягың кыйбла -
2 пред-
= предъ-1) исемнәр һәм сыйфатлар ясаганда кулланылса, "алды", "яны" сүзләре белән тәрҗемә ителәпредпосевной — чәчү алды...
2) фигыльләрдә эшнең, хәрәкәтнең алдан, башта, элек булганлыгын аңлата һәм "алдан", "башта", "электә" дигән рәвешләр белән тәрҗемә ителә -
3 предмайский
-
4 предоктябрьский
-ая; -оеОктябрь алды...ы; Октябрь бәйрәме алды...ы -
5 канун
-
6 предвоенный
-ая; -оесугышка кадәрге, сугыш алды...ы, сугыш алдыннан булган -
7 предвыборный
-
8 преддипломный
-
9 предновогодний
-яя; -ееяңа ел алды...ы; яңа ел бәйрәме алды...ы -
10 предпосевной
-
11 предпраздничный
-
12 предсъездовский
-
13 предуборочный
-
14 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
15 цап
-
16 авансцена
жавансцена, сәхнә алды -
17 в свете
1) ( чего) яктылыгында2) каком төстә, тондапредставить (что-л.) в мрачном свете — берәр нәрсәне күңелсез төстә күз алдыңа китерү
-
18 вес взят
спорт. авырлыкны күтәрә алды -
19 вид
I м1) күренеш2) кыяфәт; чырай; килбәт, килеш-килбәт3) килеш4) күз алды5) мн. виды ният, теләк, исәп, план•- для вида
- на вид
- по виду
- с виду
- под видом
- видавший виды
- иметь виды
- ни под каким видом
- поставить на вид
- упустить из виду II м; в разн. знач. -
20 вцепиться
сов.; разг.( в кого-что) эләктереп алу, ябышу; тотыну
См. также в других словарях:
алдыңғы позиция — (Передовая позиция) қорғаныс шебінің алдыңғы позициясы. Ол қарсыласты алдыңғы шептің жағдайы жөнінде жаңылыстыру және қорғанысты құру, олардың барлау жасауын қиындату және негізгі күштерге қарсыластың тұтқиылдан шабуылын болдырмау мақсатында… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алды — Алдына ат салмады. Жүйрік, әр кез озып келетін. Тек бүкіл Мауараннахрда а л д ы н а а т с а л м а ғ а н, ақтаңгер жүйрік мінген Темірдің өзі ғана аман құтылады (І. Есенберлин, Шығ. жин., 9, 191). Алдыңнан ақ күн тусын! а л ғ. Ісің сәтті болсын,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алдыңғы батальон — (Передовой батальон) басты күштердің шабуылы алдында қарсыластың дайындалған қорғанысын ұрыспен барлау үшін бөлінген күшейтілген атқыштар (мотоатқыштар) батальоны. А.б. өздерінің тапсырмаларын, әдетте, басты күштердің шабуылына бір тәулік… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы жасақ — (Передовой отряд) ұрыс (операция) барысында өз бетінше жеке тапсырмаларды орындау үшін бөлінетін күшейтілген танктік (мотоатқыштар) бөлімше (бөлім). А.ж. қорғаныс кезінде қамтамасыз ету алқабындағы қимылдарға, ал шабуыл кезінде қарсыластың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы жорықтық застава — (Головная походная застава) жорықтық күзет органы. А.ж.з ға басты күштің кедергісіз іс әрекетін қамтамасыз ету мақсатында өз әскерлеріне қарсыластың барлаушыларының енуін, тұтқиылдан шабуылдауын болдырмау және жазылу мен ұрысқа кірісу үшін ұтымды … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қалдық радиациялар — (Остаточная радиация) ядролық жарылыс болған аудандағы ыдырау мен белгісіз радиоактивті өнімдердің түсуі салдарынан болатын радиация. Қалдық радиациялар, негізінен, бета, гамма сәулеленуінен тұрады. Оның өткір радиациядан айырмашылығы ядролық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алды-артлы — рәв. 1. Берсе артыннан икенчесе 2. Бераз вакыт үткән саен, бер бер артлы, рәттән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдыңғы аэродром — (Передовой аэродром) майдан шебіне немесе мемлекеттік шекараға неғұрлым жақын орналасқан, авиацияны орналастыру үшін немесе сақтық қордағы аэродром ретінде қолданылатын аэродром … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы командалық пункт — (Передовой командный пункт) құрлық әскерлерінің құрама ларында шабуыл кезінде орналасатын басқару пункттер түрлерінің бірі. Шешуші соққы бағытында әрекет етуші бірінші эшелон бөлімдерінен тікелей кейін орналасады және ұрыс кезінде негізгі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы аяғын басу — (Түрікм.: Красн., Жеб., Небид., Бекд.) пәлеге қалу. Нұрмен дауласып а л д ы ң ғ ы а я ғ ы м д ы б а с а алмаймын (Түрікм., Красн.). Ауырып өлгендігіне акт жасап, а л д ы ң ғ ы а я ғ ы м д ы б а с а алмаймын деп желкесін бір ақ көрсетті («Жұм шы» … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қалды да барды — (Орал: Жән., Орда) қала берді. Сиыры сауылмай қ а л д ы д а б а рд ы (Орал, Жән.). Бала машинаға үлгірмей қ а лд ы д а б а р д ы (Орал, Орда) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі